Değerli kardeşimiz,

Hadiste geçen ifadenin orijinal hali nefret ettirmeyin kelimesidir. Ancak bu kelime ürkütmeyin anlamına da geldiği için bu şekilde meal verenler de vardır. İlgili hadis-i şeriflerden biri şöyledir:

يَسِّرُوا وَلاَ تُعَسِّرُوا وَبَشِّرُوا وَلاَ تُنَفِّرُوا

“Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, ürkütmeyiniz.”(Buhari, İlim 11, Edeb 80, Cihâd 164; Müslim, Cihâd 6-7)

Dikkat edilirse, “kolaylaştırınız” ifadesinden sonra zorlaştırmayınız buyurulmuş, “müjdeleyiniz” ifadesinden sonra da “nefret ettirmeyiniz” ve “ürkütmeyiniz” emredilmiştir.

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz ashabına muhtelif vesilelerle kolaylık göstermelerini, zorluk çıkarmamalarını emreder, insanları ürkütmeyip onlara müjde vermelerini tavsiye ederdi. Örneğin, Ebu Musa el Eşari ile Muaz İbni Cebel’i Yemen’e zekât memuru olarak gönderirken onlara aynı tavsiyede bulunmuştu. Zekâtı toplarken kimseye zorluk çıkarmamalarını, anlayışlı davranmalarını öğütlemiş, almaları gerekenden fazlasını veya kendilerine zekât diye verilenden daha iyisini almamalarını söylemişti. Bunun yanı sıra Müslümanlara, yaptıkları ibadetlerden dolayı kazanacakları sevap ve mükafattan bahsetmelerini, işledikleri günahlar sebebiyle onları Allah’ın rahmetinden ümit kesecek şekilde ürkütmemelerini emretmişti.

Efendimiz aleyhissalatü vesselamın bu emri, İslamiyet’le şereflenmiş herkesi muhatap almaktadır. Bütün Müslümanlar, İslamiyet’in güzelliğini, insan karakterine uygunluğunu, insana derin bir huzur verdiğini, toplum huzurunun da ancak onunla sağlanabileceğini bilmeyen kimselere son derece anlayışlı davranmak zorundadırlar. Zira insan bilmediğinin düşmanıdır. İslamiyet’i bilmeyenlerin ona şüpheyle bakması, ona karşı soğuk ve ürkek davranması gayet tabiidir. Zira hem İslam diyarında yaşayanlara hem de İslam’ı tanımayanlara uzun bir zamandan beri bu güzel din kasıtlı olarak yanlış tanıtılmıştır.

Çocukluğundan beri bu iftiraları duyarak yetişmiş, İslamiyet’i tanıyan, bilen ve onu yaşayan biriyle karşılaşmamış bir kimseye, sen dinimiz aleyhinde konuşuyorsun diye katı ve sert davranmak, İslam düşmanlarına yardım etmek ve onları propagandalarında haklı çıkarmak olur.

Karşımızdaki şuurlu bir İslâm düşmanı değilse, ona kolaylık göstermeli, zorluk çıkarmamalıyız. Onu müjdelemeli, ürkütmemeliyiz. Allah Teala’nın Peygamber Efendimize söylediği şu irşad prensibini unutmamalıyız:

“Sen onlara kaba ve katı yürekli olsaydın, etrafından dağılıp giderlerdi.”(Âl-i İmrân, 3/159)

Hadis-i şerifteki dört kelimenin de birbirine yakın ve aynı manayı pekiştiren ifadelerden seçilmesi, kolaylık prensibinin zaman zaman gösterilen değil, hayat boyu herkese uygulanan bir ahlak esası olduğunu ortaya koymaktadır. Buna göre:

– Allah yoluna davet eden kimseler, en güzel ahlaka sahip olmalıdır.

– İslamiyet’i bilen bilmeyen herkese yumuşak davranmalı, onlara karşı tatlı dilli olmalı, ürkütüp kaçırmamalıdır.

– İslamiyet kolaylık dinidir. Bu sebeple insanlara kolaylık göstermeli, zorluk çıkarmamalıdır. (bk. İmam Nevevi, Riyazü’s-Salihin Tercüme ve Şerh, H. No: 637)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet