Değerli kardeşimiz,

Konuyla ilgili şu ayet misal verilebilir:

“Böylece biz her peygambere, insan ve cin şeytanlarını düşman yaptık. Onlardan kimi kimine, aldatmak için birtakım yaldızlı sözler fısıldayıp telkin ederler. Eğer Rabbin dileseydi, bunu yapamazlardı. O halde onları, düzmekte oldukları yalanlarıyla baş başa bırak!”(Enam, 6/112)

Ayette geçen “insan ve cin şeytanlarını düşman yaptık. Onlardan kimi kimine, aldatmak için birtakım yaldızlı sözler fısıldayıp telkin ederler” mealindeki ifadede yer alan “insan ve cin şeytanları” ifadesi iki şekilde yorumlanmıştır:

Bir yoruma göre, bu tamlamadan maksat, hem insanlardan hem de cinlerden olan şeytanlardır.

Bir rivayet göre, Peygamberimiz (a.s.m) Hz. Ebu Zer (ra)’e “Sen insan ve cinlerden olan şeytanların şerrinden Allah’a sığındın mı?” diye sorunca, Ebu Zer: “Ya Resulellah! İnsanlardan da şeytan var mı?” diye karşı bir soru yöneltmiş. Bunun üzerine Peygamberimiz (a.s.m) “Evet, hem de cinlerden olan şeytanlardan daha kötü!” buyurmuştur. (Kurtubi, Nas suresinin tefsiri; bk. Müsned, 5/178)

Bu hadis rivayeti bu yorumu desteklemektedir.

Diğer bir yoruma göre, “insan ve cin şeytanları” ifadesinden maksat, hem insanlara hem de cinlere vesvese veren cinnî şeytanlardır. (bk. Razî, ilgili ayetin tefsiri)

Özellikle bu ikinci yoruma göre, kâfir cinlerden olan şeytanlar mümin cinlere de vesvese verirler. Bunun şeklinin ne olduğuna dair bir bilgiye rastlayamadık. Ancak, söz konusu ayette -meal olarak- yer alan “Onlardan kimi kimine, aldatmak için birtakım yaldızlı sözler fısıldayıp telkin ederler” ifadesinden bunun yalnız gizli fısıltıyla değil, aynı zamanda “kâfir cinin mümin cinin yanına sokulup açıkça yaldızlı sözlerle onu aldatmaya çalışacağını” da anlayabiliriz. İnsî şeytanlar açıkça bazı insanlara sokularak onlara yaldızlı sözler söyleyerek onları aldattıkları gibi, cinnî şeytanlar da açıkça bazı cinlerin yanına sokularak onları yaldızlı sözlerle aldatırlar.

“Onlardan kimi kimine” ifadesi, şeytanların da birbirlerine kötülüğü telkin ettiklerini göstermektedir. Bazılarına göre, “cinden olan şeytanlar, insanlardan olan şeytanların yanına sokulup onlara insanları aldatmaları için kullanmaları gereken stratejiyi öğretirler.” (bk. İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet