Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

Kıraatler özellikle hicri ikinci asırdan itibaren imamlar etrafında şekillenmeye başlamış ve tercih edilen kıraatler imamların isimleriyle sembolize edilmiştir.

Bu tarihi evrede bugün bizim bildiğimiz gerek ameli ve gerekse itikadi mezheplerin henüz oluşmadığı ve kurumsal hale gelmediği dönemdir.

Gerek ameli ve gerekse itikadi mezheplerin imamı olarak kabul edilen alimler, o dönemde öğretileriyle bölgelerini şekillendirmeye başlamışlar, ancak bunu bir mezhep oluşturma kaygısı ve arzusuyla yapmamışlar. Hem ameli hem de itikadi anlamda bulundukları bölgeleri irşad etmişler, onların sorunlarına çözümler getirmişler, öğrenci yetiştirmişler ve bu öğrenciler sonraki dönemlerde gittikleri yerlerde bu imamlarının veya hocalarının görüşlerini anlatmış ve yaymışlardır.

Dolayısıyla daha sonraki dönemlerde bu alimlerin etrafında şekillenen bir topluluk oluşmuş ve bu alimlerin ortaya koydukları itikadi ve ameli ilkeleri uygulamışlardır. Böylece ortaya o alimlerin ismiyle bir grup veya ekol oluşmuştur. 

Netice itibariyle kıraat imamlarının yaşadığı dönemlerde bir mezhep olgusu veya takip edilecek bir mezhep olmadığı için, “Bu kıraat imamları şu mezhebe bağlı.” demek de tarihsel açıdan, çok doğru olmaz.

Ancak kıraatleri belli bölgelerde yaygınlaşmasının fıkhi mezheplerle alakası da yok değildir.

Örneğin Kufe bölgesi Hanefi mezhebine bağlı olduğu için aynı zamanda Kufe’de de kıraat imamları olduğu için genel itibariyle Hanefi mezhebinin takip edildiği yerlerde Kufe kıraatleri de takip edilmiştir.

Hanefi mezhebine bağlı olan Türkler, Kufe kıraat imamı olan Asım’ın kıraatini takip etmektedirler.

Yine Afrika bölgesinde hicri üçüncü asırlarda Ömer b. Hayrun Hanefi mezhebine bağlı olduğu için orada Kufe kıraati olan Hamza’nın kıraatini yaymıştır. Ancak daha sonraki dönemlerde Maliki mezhebine bağlı olan ibn Suhnun bölgede etkili olmuş ve onun etkisiyle Medine kıraat imamı olan Nafi’nin kıraati yaygınlaşmıştır. 

Dolayısıyla mezheplerin kendilerine ait bir kıraati, sistemsel olarak söz konusu değil. Ancak bulundukları bölgelerin durumuna göre bir etkileşim söz konusudur.

Yoksa x mezhebe göre kıraat y mezhebe göre kıraat diye bir şey söz konusu değildir.

Cevap 2:

İlave bilgi için tıklayınız:

– Sesli ve Görüntülü Tecvid Dersleri.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet