Değerli kardeşimiz,

“Bir şey sabit olursa levazımıyla sabit olur.” kaidesi meşhurdur. Bir şey için kaçınılmaz lazımlar, yani özellikler, şartlar vardır. O şeyi bunlardan ayrı düşünemezsiniz. Mesela, ruh dendi mi hayat onun lazımıdır; hayatı ruhtan ayıramazsınız.

Diğer bir önemli itikat kaidesi: “İman tecezzi kabul etmez.” Yani iman rükünlerini birbirinden ayrı düşünerek, bir kısmına inanıp diğerlerine inanmamak olmaz.

“İman, altı rüknünden çıkan öyle bir vahdanî hakikattir ki, tefrik kabul etmez. Ve öyle bir küllîdir ki, tecezzi kaldırmaz. Ve öyle bir külldür ki, kabil-i inkısam olmazlar.” (Şualar, On Birinci Şua, Dokuzuncu Mesele)

Bunlardan birine inanmayan insana mümin denilmez. Mesela, Allah’a inanan, fakat ahirete inanmayan insan mümin değildir. Bu adam için, “Allah inancında mümin, fakat ahiret inancında kâfir…” gibi ikili bir tasnif yapılamaz. Bu böyle olduğu gibi, Allah inancı da tecezzi kabul etmez. Yani, “Allah’ın varlığına inanırım, ama kadim olduğunu kabul etmem.” diyen bir insan, Allah’a değil kendi zihninde kurduğu bir ilaha inanmış olur.

İslam’da iman esaslarından ikincisi, Allah Teâlâ’nın melekleri olduğuna inanmaktır. Melekler, Hak Teâlâ’nın kelâmı olan vahy-i ilâhiyi, Allah’ın peygamberlerine, semavi âlemden, insanlık âlemine nakleden Allah elçileri, bu âlemin nizamını sağlayan ilâhî vasıtalar, nuranî varlıklardır. O halde, vahy-i ilâhiye ve peygamberlere inanmak, ancak meleklere inanmakla olur. Diğer bir tabirle; peygamberlere inanmadan önce, onlara peygamberliği getiren meleğin varlığına inanmak gerekir. Bu bakımdan, meleğin varlığına iman, peygamberliğe de iman demektir. Meleği inkâr ise, peygamberliği de inkâr manasına gelir. İşte bu sebepledir ki, meleklere iman, iman esasları arasında Allah’a imandan sonra yer almış, daha sonra da kitaplara ve peygamberlere iman etmek zikredilmiştir.

“Peygamber, Rabbi tarafından indirilene (Kur’an’a) inandı, müminler de inandılar. Her biri, Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine inandılar.”(Bakara, 2/285).

Kur’ân-ı Kerîm’de birçok ayetlerde iman esasları bazen birkaçı, bazen hepsi bir arada beyan edilmiştir.

“Ey iman edenler! Allah’a, peygamberine, peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Kim; Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr ederse, şüphesiz ki o, derin bir sapıklığa düşmüştür.”(Nisa, 4/136).

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet