Değerli kardeşimiz,

İlgili hadis şöyledir:

عن معاذ بن جبل -رضي الله عنه- أن النبي -صلى الله عليه وسلم- قال: «يَا مُعَاذ، واللهِ، إِنِّي لَأُحِبُّكَ، ثُمَّ أُوصِيكَ يَا مُعَاذُ، لاَ تَدَعَنَّ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلاَة تَقُول: اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى ذِكْرِكَ، وَشُكْرِكَ، وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ»

Muaz İbni Cebel (Radıyallâhu Anh)’ın bildirdiğine göre, Hz. Peygamber aleyhissalatü vesselam şöyle buyurdu:

“Ey Muaz! Şüphesiz ben, seni seviyorum. Her namazın peşinden: اَللّٰــهُمَّ أَعِنِّى عَلٰــى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَ حُسْنِ عِبَادَتِكَ ‘Ey Allah’ım! Seni zikretmem, sana şükretmem ve güzel ibadet etmem için bana yardım et.’ diye dua etmeyi terk etme.”

– Bu hadis sahihtir. (bk. Ebu Davud, h. no: 1522; İbn Hanbel, h. no: 7982; Hâkim, 1/273)

Hâkim hadisin sahih olduğunu bildirmiş ve Zehebi de onu onaylamıştır. (bk. Hâkim / Telhis, a.g.y)

– Hadiste zikr edilen “دبر كل صلاة = her namazın arkasından / ardından” ifadesi âlimler tarafından iki farklı şekilde algılanmıştır.

– Bu hadisin şerh eden âlimler, “her namazın arkasından / ardından” anlamındaki  دبر كل صلاة cümlesinin “her namazın bitiminden sonra veya her namazın selamından önce” şeklinde iki manaya geldiğini belirtmişlerdir. (bk. Avnu’l-Mabud, 4/269).

– İbn Hacer ise bu hadis rivayetine de yer verdiği yerde, “Dubure külli salat”ifadesini de açıklamıştır. Ona göre, bu ifadeden maksat, “selam verdikten sonra” demektir. Bunda icma vardır. Zira bu ifade tesbihat için de kullanılmıştır. Bu tesbihatın namazlarda selam verildikten sonra yapılacağı hususu ittifaklı bir meseledir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 11/133)

Özetlersek, âlimlerin büyük çoğunluğuna göre, hadisteki “her namazdan sonra” manasına gelen “Dubure külli salat” ifadesi, selam verdikten sonra manasına gelir. Çünkü aynı ifade namazlardan sonra okunması emredilen tesbihat için de kullanılmış ve bunun selamdan sonra olduğunda âdeta icma vardır.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet