Değerli kardeşimiz,

Kur’an’ın geçmiş ve gelecek gaybi olaylardan söz etmesi, onun i’caz yönlerinden biridir. Bu sebeple, Kur’an’ın geleceğe dair bazı gaybi haberlerini yorumlamak, tefsir ilmi açısından normal bir harekettir.

– Kur’an’ın tefsir yaklaşımlarından biri de işari tefsirdir. Kaynaklarda belirtilen şartlara uygun yapılan işari tefsir makbuldur. Bu şartları başında ayetin açık ifadesine ters düşmeyen ve İslam ruhuna aykırı olmayan bir çerçevede seyretmesidir.

– İşari tefsir metotlarından biri de ebced hesabı ile yapılan yorumlardır. Bu yorum, başta “Müfessirlerin İmamı” olarak ün kazanmış İbn Cerir et-Taberi olmak üzere, onlarca müfessir tarafından kabul edilmiştir.

– Keşfu’z-Zünûn’da, cifir ve ebced ilminin, konunun uzmanları olan mânevî ilimlerde derinleşen simalar için birçok esrarın anahtarı hükmünde bulunduğu ve Hz. Ali tarikiyle özellikle Ehl-i beyte tevârüs eden bir ilim olduğu belirtilmiştir. Bu ilmin eski peygamberlerin kitaplarında da yer aldığına dair rivâyetlere işaret eden Çelebi, “Bu ilme, ancak âhir zamanda gelecek olan Hz. Mehdî, hakkıyle vâkıf olur.” diyen bazı âlimlerin görüşlerine de yer vermiştir. (bk. Kâtib Çelebi, Keşfuz-Zünûn, I/592)

– Ebced hesabı da bir yorumdur. Herhangi başka bir yorum gibi, ebced hesabı üzerinde yapılan bir yorumu kabul etmemek, Kur’an’ı inkâr etmek anlamına gelmez.

– Özellikle Kur’an’dan istikbale ait gaybi haberler çıkarmak, maddi ve manevi ilimler sahasında derinleşen/rasih ilim adamlarının işidir. Bu sebeple, rastgelen adamların bu konuda söz söylemleri, ulu orta konuşmaları doğru değildir.

Bu konuda ilhama mazhar alimlerden Cefer-i Sadık Hazretleri, Muhyiddin ibn Arabi Hazretleri, İmam Rabbani Hazretleri, Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri gibi işin erbabı söz sahibidir.

Bunların da bu konudaki istihraçlarına inanmak farz değildir; inanmamak imanı zedelemez. Ancak, bu gibi büyük evliyalara karşı saygısızlık ve edebe aykırı bir davranış anlamına geleceği ve “edepsiz kimselerin ilahî lütuflardan mahrum kalacağı” gerçeğini de göz ardı etmemek gerekir.

– İbn Berrecan, vefatından yaklaşık kırk yıl sonra meydana gelen ve Salahaddin-i Eyyubi tarafından gerçekleştirilen Kudüs’ün yeniden fethedileceğine dair Rum suresinden ebced hesabıyla tam tarihini vererek haber vermiş ve bu haber kaynaklarda yer almıştır. Onun tefsirinde bu konuyu bizzat okuyanlardanız.

– Şunu da unutmayalım ki, Kur’an’ın Allah’ın kelamı olduğunu gösteren ve tevafuk sistemi içerisinde yapılan yorumlar, istikbale ait yapılan yorumlardan çok farklıdır. Bu konuyu bilen kimseler tarafından işlenebilir. Fakat geleceğe dair çıkarsamalar işin ehli zatların yapabileceği yorumlardır.

İlave bilgi ve örnekler için tıklayınız:

– Ebced hesabı nedir; yapılması doğru mudur?

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet