Değerli kardeşimiz,

Her işin bir zahiri bir de hakiki faili vardır. Zahiri fail sebepler; hakiki fail ise Allah’tır. Bunları yerli yerince kullandığımız zaman, herhangi bir sakıncası yoktur. Şirk ise, sebepleri Allah’ın kudretinin yerine ikame etmekten kaynaklanıyor. Bu sebeple:

a. Yaratıcının Allah olduğunu, toprağın verimli olması ise verimin artmasına bir vesile olduğunu bilen bir kimsenin, “Toprak bol mahsul verdi.” sözünde şirk yoktur. Çünkü bu söz -halk arasında- toprağın mümbit bir arazi olduğunu seslendirmeye yöneliktir.

b. “Tabiat böyle iktiza etti.” sözü genellikle tabiat-perestlerin kullandığı bir söz olduğu için, şirki çağrıştırıyor. Yoksa bir adamın “Bu sertlik, benim tabiatımın iktizasıdır, benim mizacımın gereğidir, yapımda bu var.” şeklindeki sözleri bir şirk olarak algılanamaz.

c. Gerçekte Allah yedirip içiriyor. Çünkü yiyip içtiklerimiz, ancak göklerin, yerin, atmosferin varlığıyla var olmaları mümkündür. Demek ki, bütün nimetler, kâinatı yaratan Allah’ın elindedir. O yediriyor, o içiriyor, o güldürüyor, o ağlatıyor, o diriltiyor, o öldürüyor. Bütün bu hususlar ancak Allah’ın yaratmasıyla mümkündür. Fakat bunlara vesile olanları vesilelik makamında zikretmek şirk değildir. Nitekim, “Bu adam, kanserden öldü. Şu adam sevincinden güldü veya kederinden ağladı.” demek, vesileliği dillendirmek olduğundan şirk değildir.

d. Bunun gibi, şeytan da kötülüğün bir vesilesidir. Unutmayı yaratan Allah’tır, fakat bir sebep olarak bu işi yapan ise şeytandır. Bu sebeple, “Şeytan bana unutturdu.” demek, yanlış bir söz değildir. Kaldı ki, Hz. Musa (as)’nın arkadaşı, yaratma cihetini düşünüp de “Allah bana unutturdu.” demeyip de vesileyi düşünüp “Şeytan bana unutturdu.” demesi, Allah’a karşı büyük bir saygı ve edebin ifadesidir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet