Değerli kardeşimiz,

Kelamcılar arasında önemli ilim “cedel” değil, “münazara”dır.

Cedel ile Munazara arasındaki fark şudur:

Cedel: Tartışan taraflardan her birinin en büyük gayesi, kendi iddiasını doğru; karşıdakinin iddiasını da yanlış göstermektir. (Lisanu’l-Arap, CDL maddesi)

Munazara ise: Tartışan tarafların her birinin de maksadı galibiyeti elde etmek değil, hakkın ortaya çıkması için konuyu müzakere etmek ve fikir alışverişinde bulunmaktadır. (Cürcani, Tarifat, s. 298)

Bu konunun bir özetini şu ifadelerde görebiliriz:

“Bu marazın (kardeşlik ruhunu zedeleyen hastalığın) çare-i yeganesi: Nefsini ittiham etmek ve nefsine değil, daima karşısındaki meslektaşına tarafdar olmak.

Fenn-i Âdâb ve İlm-i Münazara’nın uleması mabeynindeki hakperestlik ve insaf düsturu olan şu: “Eğer bir meselenin münazarasında kendi sözünün haklı çıktığına tarafdar olup ve kendi haklı çıktığına sevinse ve hasmının haksız ve yanlış olduğuna memnun olsa, insafsızdır.”

Hem zarar eder. Çünkü haklı çıktığı vakit o münazarada bilmediği bir şeyi öğrenmiyor, belki gurur ihtimaliyle zarar edebilir. Eğer hak hasmının elinde çıksa; zararsız, bilmediği bir meseleyi öğrenip, menfaatdar olur, nefsin gururundan kurtulur.

Demek insaflı hakperest, hakkın hatırı için nefsin hatırını kırıyor. Hasmının elinde hakkı görse, yine rıza ile kabul edip, tarafdar çıkar, memnun olur.

İşte bu düsturu ehl-i din, ehl-i hakikat, ehl-i tarîkat, ehl-i ilim kendilerine rehber ittihaz etseler, ihlası kazanırlar. Ve vazife-i uhreviyelerinde muvaffak olurlar. Ve bu feci’ sukut ve musibet-i hazıradan rahmet-i İlahiye ile kurtulurlar.” (Nursi, Lemalar, Yirminci Lem’a, s. 158)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet