Değerli kardeşimiz,

Halifenin mürted olan kabilelere gönderdiği mektuptan: 

“Ben komutanlarıma talimat verdim. Mürted olanlardan yeniden İslam’a dönenlere asla karışmayacaklardır. Bu düşüncelerini kabul edecek ve onlara yardımcı olacaklardır. İslam’ı kabul etmemekte direnen kimseleri ateşle yakmaları ve her türlü öldürme şekliyle onları öldürmeleri, kadın ve çocuklarını da (öldürmeyip) esir / ganimet almaları talimatını verdim…” (Tarihu’t-Taberi, s. 251)

Halifenin Komutanlarına yazdığı ve elçileri tarafından orduların önünde onlara okunan talimattan: 

“… Komutanlar Allah yolunda cihad edecekler, İslam dışında onlardan hiçbir şey kabul etmeyecekler. Allah’ın izniyle galip geldikleri zaman silah ve ateşle her türlü öldürme şekliyle onları öldürecekler…” (Tarihu’t-Taberi, s. 252)

Sorudaki asıl konu şudur: “İslam’da ‘ateşle yakma’ cezası var mıdır?”

Bu konuyu şöyle açıklamak mümkündür:

İslam’da temel prensip, ateşle yakma cezasının olmamasıdır. Bu konudaki delillerden şu hadisler zikredilebilir:

“Allah her şeyde ihsanı / güzel davranmayı emretmiştir. O halde (hayvanı boğazlarken veya ölüm cezasını hak eden insanı) öldürürken güzelce öldürün ve (hayvanı da) keserken güzelce kesin / boğazlayın. Hayvanı kesecek olan kimse bıçağını keskinleştirsin ve kesilen hayvanı rahatlatsın.”(Müslim, es-Sayd ve’z-Zebaih, 57-1955-)

Bu hadiste, ölüm cezasının verilmesi durumunda bu cezayı en hafif, en kolay olan şekliyle verilmesi emredilmektedir.

Hamzete’l-Eslamî anlatıyor: Resulullah beni bir seriyyenin / müfrezenin başına komutan olarak tayin etti ve: “Eğer falanca adamı görürseniz onu ateşle yakın.” buyurdu. Ben oradan ayrılırken beni tekrar çağırdı. Yanına vardığımda şöyle buyurdu:

“Eğer falanca adamı görürseniz onu öldürün, sakın yakmayın. Çünkü ateşin Rabbi ancak ateşle azap eder.”(Ebu Davud, Cihad, 122)

Ebu Hureyre dedi ki, “Resulullah bizi bir seriyye ile gönderdi ve Kureyş’ten adlarını saydığı iki kişi için, “Falan ve falan kişilere rastlarsanız onları yakalayıp ateşte yakın.” dedi.

Sonra yola çıkacağımız zaman veda etmek için Resulullah’a geldik, bize şöyle buyurdu:

“Ben size falan ve falanı ele geçirdiğinizde yakarak öldürmenizi söylemiştim. Oysa ateşle yalnız Allah cezalandırır. Siz onları yakalarsanız yakmadan öldürün.”(Buhârî, Cihâd, 107)

Görüldüğü üzere, bu sahih hadis rivayetlerinde, ateşle yakmanın caiz olmadığı açıkça ifade edilmiştir.

– Mürted veya ölümü hak eden başka birinin ateşle yakmanın caiz olmadığında İslam alimlerin büyük çoğunluğu ittifak halindedir.

Savaş esnasında ele geçirilen bir düşmanı ateşle yakarak öldürmek ise, alimlerin ittifakıyla caiz değildir. Bu konudaki delilleri meallerini verdiğimiz ilgili sahih hadislerdir. Eğer düşmanın bulunduğu konumu itibariyle yakmaktan başka ele geçirme veya öldürme yolu kalmamışsa, bu takdirde ateşle yakılması –alimlerin büyük çoğunluğuna göre- caizdir. (bk. el-Mevsuatu’l-Fıkhıyyetu’l-Kuveytiye, 2/125)

Bu konuda Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ali’nin ateşle cezalandırmayı uygun gördüklerine dair bilgilerin hiçbiri, yukarıda zikredilen hadis rivayetleri kadar sağlam değildir.

Sağlam olmaları halinde ise, “başka bir şekilde etkisiz hale getirilmelerinin mümkün olmadığı şartlarda söz konusu edildiğini” kabul etmek gerekir. Taberi’de yer alan “her türlü öldürme şekliyle onları öldürmeleri…” ifadesinden de bunu anlamak mümkündür.

Bütün hayatları boyunca “bir milim kadar” dahi Hz. Peygamber (asm)’in izinden ayrılmayan Raşit Halifeler hakkında aksini düşünmek akla ziyandır.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet