Değerli kardeşimiz,

Hayır, dünyadaki sebeplere sarılmak teslimiyete aykırı değildir. Aksine bu sebepleri Allah’ın yarattığının bilincinde olarak sebeplere uymak da ibadettir, fiili bir duadır. Çünkü bunlara uymamızı emreden Allah’tır.

Unutmamak gerekir ki, sebeplerin varlığı Allah’ın Hakim isminin bir tecellisidir.

Birçok ayet ve hadislerde sebeplere yapışmanın önemine işaret edilmiştir.

“İnsan için ancak çalışmasının karşılığı vardır.” (Necm, 53/39) mealindeki ayette sebeplere yapışmanın hayati bir öneme sahip olduğuna işaret edilmiştir.

“… Demek iman tevhidi, tevhid teslimi, teslim tevekkülü, tevekkül saadet-i dareyni iktiza eder. Fakat yanlış anlama. Tevekkül, esbabı bütün bütün reddetmek değildir. Belki esbabı dest-i kudretin perdesi bilip riayet ederek; esbaba teşebbüs ise, bir nevi dua-i fiilî telakki ederek; müsebbebatı yalnız Cenab-ı Hak’tan istemek ve neticeleri ondan bilmek ve ona minnettar olmaktan ibarettir.” (Nursi, Sözler, 23. Söz, Birinci Mebhas, s. 314-315)

Hülasa,

“…Abdin Cenab-ı Hakk’a karşı yaptığı ibadet ve hizmetle, vesait ve esbaba olan tezellülden kurtuluşuna işarettir. Lakin esbabı tamamen ihmal ve terketmek iyi değildir. Çünkü o zaman, Cenab-ı Hakk’ın hikmet ve meşietiyle kâinatta vazedilen nizama karşı bir temerrüd çıkar. Evet, daire-i esbabda iken tevekkül etmek, bir nevi tembellik ve atalettir” (İşarat-ül İ’caz, s. 22)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet