Değerli kardeşimiz,

Bütün işler Allah’ın sonsuz hikmetinin öngörmesiyle böyle planlanmıştır.

“İdrak-i meali bu küçük akla gerekmez,
Zira bu terazi bu kadar sıkleti çekmez.”

Bununla beraber, bu dünya hikmetle yaratılmış, dizayn edilmiş ve düzenlenmiştir. Hikmet ise, bir işte var olan sebepler örgüsünün ince münasebetlerini dikkate alarak iş yapar. Bu sebeple, emr-i “Kün fe yekûn”e sahip olduğu hâlde, Yüce Yaratıcı bu hikmet çizgisini takip etmeyi esas almıştır. Âdeta, Allah’ın iradesi ve kudreti, hikmet pergelinin çizdiği alan içinde kalarak, onun öngördüğü kasnak çerçevesinde evrenin nakışlarını örmüştür.

Evet, Kur’an’da yer alan:

“Sizin yaratılmanız ve diriltilmeniz, ancak tek bir kişinin yaratılması ve diriltilmesi gibidir. Şüphesiz Allah, her şeyi işiten ve görendir.”(Lokman, 31/28),

“Allah bir şeyi yaratmak istediği zaman onun yaptığı ‘Ol!..’ demekten ibarettir. Hemen oluverir.”(Yasin, 36/82)

mealindeki ayetler, eşyanın âni ve def’î olarak yaratıldığını ifade etmektedir.

Diğer taraftan,

 “Şüphesiz ki Rabbiniz gökleri ve yeri altı günde yaratan Allah’dır.”(A’raf, 7/54),

“Bu, her şeyi sapasağlam yapan Allah’ın sanatıdır.”(Neml, 27/88),

“O Allah ki, yarattığı her şeyi güzel yapmış.” (Secde, 32/7)

mealindeki ayetler, kâinatın dakik ve ince hesaplarla inşa edildiğini ve bir tedriç metodunun uygulandığını ifade etmektedir.

Bediüzzaman Hazretlerinin bu konuda bize ışık tutan görüşlerini şöyle özetleyebiliriz:

“Kâinattaki şeylerin bir kısmı sonsuz bir ilim ve hikmetle bir tedriç prensibi içerisinde çok ince sanatlı olarak var edilmeleri söz konusudur. Eşyanın ilk yaratılışı böyledir. Diğer bir kısmı ise, çok def’î ve adeta zamansız bir tarzda sırf bir emirle var edilir.”

“Eşyanın benzerinin iadesi böyledir. Buna göre, söz konusu ayetlerin bir kısmı varlıklarda özellikle ilk yaratılışlarındaki üstün hikmeti ve sanat güzelliğini ilan ediyor. Diğerleri ise, özellikle varlıkların tekrar icatlarında ve iadelerinde gayet derecede kolaylık ve sürati ifade etmektedir.”

“Demek ki ayetler arasında bir çelişki yoktur.”

“Bununla beraber, dünya ‘dârü’l-hikmet’ ve âhiret ‘daru’l-kudret’ olduğundan, dünyada Hakîm, Mürettip, Müdebbir ve Mürebbî gibi çok isimlerin bir gereği olarak dünyadaki şeylerin varlığı, bir derece tedrîcî ve zamana bağlı olarak meydana gelmektedir. ‘Gökleri, yeri ve bunların arasındakileri altı günde (devirde) yaratan, sonra arşa istiva eden Allah’tır.’ gibi ayetler, bu hikmetli yaratılışa işaret etmektedir.”

“Yeniden diriltme ise, hikmetten ziyade kudret ve rahmetin tezahürleri için maddeye, müddete, zamana ve beklemeye ihtiyaç bırakmadan, birden eşya inşa ediliyor.” (bk. Niyazi Beki, Kur’an’ın Büyük ve Parlak Bir Tefsiri Risale-i Nur)

İlave bilgi için tıklayınız:

– Yerler ve göklerin altı günde yaratılışının hikmeti nedir? Neden bir anda yaratmadı?

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet